Wskaźnik masy ciała (BMI)
Wiele osób własnoręcznie wylicza sobie wskaźnik BMI bądź korzysta z gotowych kalkulatorów internetowych i samemu ocenia swój stan odżywienia. O czym mówi nam ten wskaźnik? Jakie ma ograniczenia? To wszystko znajdziecie w tym krótkim wpisie.
Wskaźnik BMI, czy inaczej „wskaźnik masy ciała”, w dużym uproszczeniu, mówi nam o prawidłowości masy ciała w odniesieniu do jego wysokości i umożliwia ocenę stanu odżywienia pacjenta. Wynik otrzymamy po wykonaniu następującego działania:
BMI = masa ciała [w kilogramach] / wysokość ciała2 [w metrach2]
Co prawda, ten wskaźnik mówi nam o stosunku ogólnej masy ciała, bez rozróżniania jej na tkankę tłuszczową czy mięśniową (stąd kulturyści z małą zawartością tkanki tłuszczowej mogą mieć BMI wskazujące na otyłość), ale wykazano jego dużą korelację w stosunku do faktycznej zawartości tkanki tłuszczowej czy też innych wskaźników, np. umieralności z różnych przyczyn czy ryzyka wystąpienia chorób niezakaźnych (m.in. cukrzycy typu 2, choroby niedokrwiennej serca, miażdżycy), dlatego BMI bardzo często pojawia się w takich opracowaniach.
W praktyce klinicznej stan odżywienia ocenia się właśnie na podstawie wskaźnika masy ciała, a klasyfikacja wygląda następująco:
| KLASYFIKACJA | BMI | INTERPRETACJA |
|---|---|---|
| NIEDOWAGA | <18,50 | Zwiększone ryzyko rozwoju innych klinicznych schorzeń niż związane z rozwojem otyłości |
| ZAKRES NORMY | 18,50-24,99 | Najmniejsze ryzyko chorób |
| NADWAGA | 25,00-29,99 | Nieznacznie zwiększone ryzyko chorób |
| OTYŁOŚĆ I STOPNIA | 30,00-34,99 | Umiarkowane ryzyko chorób związanych z nadwagą i otyłością |
| OTYŁOŚĆ II STOPNIA | 35,00-39,99 | Poważne ryzyko chorób związanych z nadwagą i otyłością |
| OTYŁOŚĆ III STOPNIA | ≥40,00 | Bardzo poważne ryzyko chorób związanych z nadwagą i otyłością |
Już wcześniej wspomniano o ograniczeniach BMI, ponieważ nie jest on idealny. Wskaźnik ten nie zawsze będzie przydatny u sportowców (a także analogicznie u osób niebędących sportowcami), którzy ze względu na rodzaj dyscypliny i różny udział tkanki tłuszczowej w ogólnej masie ciała, mogą mieć bardzo niskie albo bardzo wysokie BMI, wtedy należy zwrócić uwagę na skład ciała, który można ocenić np. za pomocą impedancji bioelektrycznej (więcej o metodzie TUTAJ). Powyższa klasyfikacja, zaprezentowana za pomocą tabeli, w żadnym wypadku, nie może być stosowana w przypadku dzieci i młodzieży, ze względu na ich ciągły rozwój i zmiany parametrów potrzebnych do wyliczenia BMI. Stąd też, u osób poniżej 18. roku życia, wskaźnik masy ciała należy odnosić do siatek centylowych.
Źródła:
- Gawęcki J. (red.): Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
- Zdjęcie artykułu ze strony: www.pixabay.com